De eerste plaats van het Hiernamaals is dit leven te verlaten, dat wil zeggen de dood die Allah s.w.t. voor alle zijn schepselen heeft voorgeschreven. Allah s.w.t. benadrukt deze absolute waarheid in het volgende vers: ﴾Elke ziel zal de dood ervaren﴿ 29/57. In een ander vers zegt Allah s.w.t.: ﴾Alles wat op aarde is, zal vergaan. En het Gezicht van jouw Heer is blijvend, de Bezitter van Majesteit en Eer﴿ 55/26-27. Ter wille van het belang van het leven na de dood heeft de profeet v.z.m.h. de moslims aangemoedigd om de dood altijd onder ogen te zien. Hij v.z.m.h. zei: «Gedenk vaak de vernietiger van lusten (dood) » Bochari. Gedenken van de dood en bezinning op het Hiernamaals beïnvloeden het gedrag van mensen. Daardoor wordt leed en tegenspoed verzacht en helpt het verdriet te verwerken. Het geloof in de dag der opstanding geeft mensen innerlijke rust en verzacht ongemakken van het leven. Roeb’i ibn ‘aamir zei in zijn gesprek met Rostem de Perzische legercommandant het volgende: «Allah heeft ons uitgezonden om mensen te leiden (…) uit de moeilijkheden in het leven naar een ruim leven, zowel op aarde als in het Hiernamaals». Het geloof in de Dag der opstanding helpt de mens optimistisch naar zijn leed te kijken en positief in het leven te staan, want hij verlangt naar de gelukzaligheid die Allah s.w.t. in het paradijs voor de gelovige mannen en vrouwen heeft bereid. Daardoor krijgt hij geen drukkend en benauwd gevoel op zijn borst en uiteraard treft hem ook geen depressie. Hij gedenkt altijd Het Woord van Allah s.w.t. ﴾Zeg: Niets zal ons treffen, behalve wat Allah voor ons heeft beschikt. Hij is onze beschermheer. En laat de gelovigen daarom op Allah hun vertrouwen stellen﴿ 9/51. Ook de uitspraak van de profeet v.z.m.h. «Wat merkwaardig is de zaak van een moe’min, alles wat hem overkomt, is goed en dit geldt alleen voor hem. Als de voorspoed hem ten deel valt, dan bedankt hij Allah daarvoor en dat is goed voor hem. En als de tegenspoed hem treft, dan verdraagt hij dat met geduld en dat is goed voor hem» Moslim. Het geloof in het Hiernamaals omvat alles wat in de Koran staat en alles wat expliciet bewezen is in de Soennah van Siyyidoena Rassoelillah v.z.m.h. wat er na de dood gebeurt. Allah s.w.t. zegt: ﴾De afweging op die dag is de waarheid en zij van wie de weegschalen zwaar wegen, zij zijn het die het wel gaat. Maar zij van wie de weegschalen licht zijn, zij zijn het die zichzelf verloren hebben omdat zij Onze tekenen onrecht aandeden﴿ 7/8-9.
De relatie tussen het hiernamaals & de geloofsleer
Het geloof in het Hiernamaals behoort tot één van de belangrijkste fundamenten van de islamitische leer (‘aqida). Het is de grootste zaak waarvoor Allah s.w.t. de profeten heeft gezonden en Boeken voor heeft geopenbaard. Het geloof in het Hiernamaals is niet slechts een woord dat we moeten uitspreken, maar vooral door goede daden te bekrachtigen. Het effect van het geloof in het Hiernamaals wordt zichtbaar in het gedrag van de mens, zowel voor zichzelf als in zijn gezin en zijn sociale relaties. De grootste levensvraag die vooral door de mens niet vergeten moet worden, is zijn bestaan en het leven na de dood. In de volgende verzen beantwoordt Allah s.w.t. een deel van levensvragen: ﴾En er wordt op de bazuin geblazen en wie er in de hemelen en wie er op de aarde zijn, vallen wezenloos neer, behalve zij van wie Allah het wil. En wordt er een tweede keer geblazen en dan staan zij op om te kijken. En de aarde straalt in het licht van haar Heer, het boek wordt voorgelegd, de profeten en de getuigen worden gebracht. En er wordt tussen hen naar waarheid beslist en hen wordt geen onrecht aangedaan. En aan iedere ziel wordt vergoed wat zij gedaan heeft. En Hij weet het beste wat zij gedaan hebben﴿ 39/68-70. Het geloof in de Laatste Dag corrigeert de verlangens van het zelf en remt haar begeerten. Het begeleidt haar zodat zij niet alleen naar levenslust blijft zoeken en dit het einddoel van het leven laat zijn. Het geloof in de Laatste Dag heeft een enorme invloed op het leven van mensen, zowel op het niveau van het individu als van gemeenschap. Deze invloed wordt zowel op hun intellectuele als psychologische en morele niveau zichtbaar. Op het intellectuele niveau bevrijdt het de mens van bijgeloof en verlicht zijn verstand door middel van kennis. Het geloof in het Hiernamaals tilt mensen uit boven elke vorm van nationalisme of sociale klassen en versterkt de menselijke broederschap. Op het psychologische niveau helpt het geloof in het Hiernamaals mensen om innerlijke rust te vinden. Want zij vertrouwen het toe aan al-qadaa-e wal-qadar (lot of voorbestemming) en alles wat hen overkomt aan tegenspoed, daarvoor rekenen zij op de beloning van Allah, de Almachtige. Dit geeft kracht hun leed door acceptatie en hoop te aanvaarden, in plaats zich te verliezen in angst en wanhoop. De edele Koran verbindt de factoren van innerlijke onrust en wanhoop met het geloof. Hoe sterker het geloof van iemand in Allah s.w.t. is ,des te gemakkelijker het wordt voor hem zijn leed te verwerken. En des te sneller treedt bij hem innerlijke rust in. Degene die de Koran leest, ervaart een bijzonder gevoel van rust. Daardoor worden nachtmerries en angst aanvallen weggenomen en heerst bij hem een gevoel van opluchting. Maar de invloed van het geloof in de Laatste Dag op het niveau van gedrag laat de mens altijd het gevoel krijgen dat hij volledig onder toezicht van Allah, de Almachtige, staat. Daardoor groeit bij hem zelfbeheersing en neemt hij zijn toevlucht tot alles wat Allah s.w.t. heeft aanbevolen zoals aanbidding van Allah, de Almachtige en hij gedraagt zich volgens de hoogste menselijke waarden en normen. Vervolgens neemt hij afstand van alles wat Allah s.w.t. heeft verboden zoals:
- shirk (polytheïsme),
- bida’ah (innovatie in al-‘aqida of in al-‘ibadah),
- verwerpelijk gedrag en onmenselijke normen en waarden.
Effecten op het menselijk gedrag
Bezinning op de Laatste Dag heeft positieve effecten op het menselijk gedrag. Het eerste is: de wil om Allah s.w.t. te gehoorzamen en goede daden te verrichten in de hoop op zijn beloning. Allah s.w.t. beschreef in de volgende Aya (vers) hoe barmhartig zijn beloning is:﴾ Als iemand met een goede daad komt dan is er voor hem tien maal zoveel en als iemand met een slechte daad komt dan wordt hem slechts vergolden met het gelijke en hun zal geen onrecht worden aangedaan﴿ 6/160. Al-moe’min neemt zijn toevlucht tot ‘ibaadah van Allah, de Almachtige. De mens krijgt toegang tot zijn bronnen van goedheid zoals:
- het kind gehoorzaamt zijn ouders,
- de man behandelt zijn vrouw met vriendelijkheid en liefde,
- de vrouw gehoorzaamt haar man,
- de bestuurder bewaakt de rechtvaardigheid in de samenleving,
- al-moe’min (de gelovige) onthoudt zich van elke vorm van fraude en bedrog
- en rijken helpen de arme mensen.
Daardoor overheerst harmonie en vrede in de samenleving. Het tweede is: uit angst voor een slecht lot na de dood verricht men geen slechte daden zoals: aanbidden van afgoden, bezittingen van andere mensen ontnemen, eten en drinken wat Allah s.w.t. heeft verboden, onrechtvaardig handelen; geen schade toebrengen aan het leven van mensen noch aan hun eer noch aan hun bezittingen. Het geloof in de Laatste Dag schrikt mensen af om onzedelijke daden te verrichten. Een moslim dient de volgende Aya (vers) voor ogen te hebben: ﴾En Wij zullen betrouwbare weegschalen opstellen op de Dag der Opstanding, zodat geen ziel iets van onrecht aangedaan wordt. Al gaat het om het gewicht van een mosterdzaadje: Wij zullen het brengen; en Wij zijn voldoende als Berekenaars﴿ 21/47. Het derde effect van het geloof in de Laatste Dag is: verdrietige mensen troosten. Doordat men uitkijkt naar wat Allah s.w.t. in het paradijs van gelukzaligheid klaargemaakt heeft, verwerkt men snel zijn leed. In de volgende Hadith beschrijft de profeet v.z.m.h. de situatie van al-moe’min in het graf als volgt: « Allah laat zijn ziel terugkeren in zijn lichaam. Vervolgens komen er twee engelen. Zij laten hem rechtop zitten en vragen hem: Wie is jouw Heer? Dan zegt hij: Mijn Heer is Allah. Vervolgens vragen hem: wat is jouw religie? Dan zegt hij: Mijn religie is de islam. Vervolgens vragen hem: wie is deze persoon die naar jullie gezonden is? Dan zegt hij: hij is de gezant van Allah. Vervolgens vragen hem: wat is jouw kennis? Dan zegt hij: ik heb het boek van Allah gelezen en ik geloof erin. Er wordt vanuit de hemel opgeroepen: Mijn dienaar heeft de waarheid gesproken. Dus spreid het kleed voor hem uit het Paradijs, kleed hem aan uit het Paradijs en open een deur voor hem naar het paradijs. Vervolgens bereikt hem iets van haar zachte bries en geur. Zijn graf wordt verruimd zover als hij kan zien. Vervolgens komt er een man naar hem toe met een mooi gezicht, mooie kleding en een lekkere geur. Vervolgens zegt hij: wees verheugd met datgene wat je blij zal maken, dit is jouw dag die jou beloofd is. Dan zegt hij (degene die in de graf is) wie bent u? jouw gezicht is het gezicht van iemand die met het goede komt. Vervolgens zegt de man: ik ben jouw goede daden. Vervolgens zegt hij (degene die in zijn graf) O Heer laat het uur aanbreken zodat ik terug kan keren naar mijn familie en mijn eigendommen» Ahmed.
