Wanneer we onze brede universum onderzoeken, kunnen we gefascineerd worden door zijn verscheidenheid. Deze verscheidenheid laat de schoonheid en de harmonie van het heelal zien. De verscheidenheid van het universum is het bewijs van een goddelijke, almachtige leiding. Verscheidenheid en diversiteit zijn goddelijke natuurwetten; deze vindt u terug zowel bij mensen als bij dieren en planten. In de Koran zegt Allah, de Almachtige: «En tot Zijn bewijzen behoren de schepping van de hemelen, de aarde en het verschil in jullie talen en kleuren. Daarin zijn bewijzen voor de geleerden» 30/22. En zegt ook Allah, de Almachtige: «Zie jij niet dat Allah het hemelwater doet neerdalen waarmee Wij vruchten met verschillende kleuren voortbrengen? En dat er naast witte- en rode gestreepte bergen met verschillende kleuren en ook ravezwarte zijn? En dat er ook onder de mensen, en de dieren en het vee zijn die verschillende kleuren hebben. Allah wordt slechts gevreesd door de geleerden onder Zijn dienaren» 35/27-28. Allah s.w.t. heeft mensen verschillend gemaakt zowel in hun karakters als in hun denkvermogen en uiterlijk.  Verschillen tussen mensen gezien de aard van de taal, cultuur, het milieu en de aard van de religie zijn noodzakelijk. Diversiteit is de voeding voor onze brein en een verrijkende bron voor onze inspiraties. In de Koran lezen we: «O mensen, Wij hebben jullie geschapen uit een man en vrouw en Wij hebben jullie tot volkeren en stammen gemaakt opdat jullie elkaar leren kennen» 49/13. Iedere persoon heeft zijn eigen onafhankelijke persoonlijkheid, unieke denkbeelden en zijn unieke karakters. Overtuigingen van iedere mens zijn onderworpen aan het milieu waarin men is opgegroeid en de tijd waarin men leeft. De wijze waarop men is opgevoed, heeft vaak invloed op zijn relaties en het omgaan met diversiteit. Mensen verschillen in hun denkbeelden en hun karakters. Sommige van hen neigen tot extremisme en zijn respectloos voor andere overtuigingen, rassen en culturen. En anderen neigen tot gematigdheid en zijn respectvol voor anderen. Dialoog en met elkaar communiceren zijn essentieel, zodat ieder zijn gevoelens direct kan omschrijven en zijn ideeën helder en concreet kan uiten.

Waarin men onderling van elkaar kan verschillen

Het verschil onder mensen beperkt zich niet alleen tot kleur, gender en cultuur, maar heeft ook betrekking op gevoelens en emoties van mensen. Zoals mensen verschillen in hun talenten en vaardigheden, verschillen zij ook in hun opvattingen en karakters. Verschillen tussen mensen behoren tot een natuurlijke aanleg die door de wijsheid van Allah s.w.t. en de wetten van het leven zijn vastgesteld. Allah s.w.t. zegt in de Koran: «Als jouw Heer had gewild, had Hij de mensen tot één gemeenschap gemaakt, maar zij blijven van mening verschillen» 11/118. Het is goed voor ons om te kijken naar diversiteit van mensen met het oog op verrijking en veelvuldigheid en niet met het oog op botsingen en conflicten. Religieuze, culturele en etnische verschillen rechtvaardigen niet onderdrukking van anderen. Religie mag geen oorzaak zijn van conflict of strijd. De heilige Koran behoudt voor ieder de vrijheid van eigen opvatting, overtuiging en een waardig leven. Allah s.w.t. zegt: « er is geen dwang in de religie» 2/256. En zegt ook: «Wij hebben de kinderen van Adam geëerd» 17/70. Alleen Allah, de Almachtige, is degene die mensen over hun overtuigingen mag oordelen en niemand anders. De Heilige Koran roept de moslims op om eerlijk en rechtvaardig te zijn tegenover de mensen ongeacht hun overtuiging, ras of kleur. Verschil hebben met een persoon moet niet leiden tot het verwaarlozen van zijn rechten en ook het eens met hem zijn, moet niet leiden tot dat hij boven anderen gesteld wordt. Het is een religieuze plicht om mensen gelijk en rechtvaardig te behandelen. In de Koran staat: «En laat de haat van een volk jullie er niet toe brengen niet rechtvaardig te zijn» 5/8. Culturele en levensbeschouwelijke verschillen mogen nooit aanleiding zijn om onze medemensen niet bij te staan.

Eenheid in verscheidenheid

Een beschaafde samenleving vereist dat we oog voor elkaar hebben. In onze moderne samenleving is het belangrijk te leren omgaan met overeenkomsten en verschillen. In de islamitische literatuur staat dat we de overeenkomsten dienen te bevorderen en dat we elkaar dienen te verontschuldigen waarin we verschillen. Het is aan ons om de cultuur van harmonie te laten heersen in onze samenleving. Harmonie is een inherent principe in het ontwikkelen van een cultuur van saamhorigheid. Saamhorigheid is een van de grote humanitaire waarden die de leden van een samenleving instaat stelt om met elkaar te communiceren en hun welvaart te bevorderen. In ons hedendaagse leven hebben de individualistische waarden ons gedrag beïnvloed. De gezonde samenleving vereist een juiste balans tussen individualisme en solidariteit. U zult misschien herkennen dat sommige buren al jaren naast, boven en onder elkaar wonen, maar dat ze elkaar niet kennen. Dit gedrag is in tegenspraak met de traditie van onze profeet Mohammed v.z.m.h.. Wellicht heeft ieder van ons de volgende Hadieth gelezen of gehoord: «Djibriel bleef mij raad geven in het omgaan met mijn buur, totdat ik dacht dat hij mij zou bevelen om hem één van mijn erfgenamen te maken» Moslim. Sociale cohesie in de samenleving is van groot belang, waarbij mensen zich op elkaar sociaal betrokken voelen en oog hebben voor kwetsbare groepen, zoals ouderen, zieken en mensen met een beperking. Sociale cohesie kan bevorderd worden door actieve deelname aan het onderhouden van publieke ruimten en door vrijwilligerswerk te doen. De profeet v.z.m.h. zei: «verhinderingen uit de weg ruimen behoort tot (sadaqa) liefdadigheid» Bochari. Beste broeders en zusters, wees bewust in het omgaan met de islamitische bronnen, wees niet selectief en oppervlakkig. Besteed geen aandacht alleen aan uiterlijkheden en formaliteiten, maar besteed aandacht aan de spirituele en ethische dimensies van de islam. De profeet v.z.m.h. onderwijst ons hoe wij liefdevol voor onze naasten en medemens moeten zijn. Hij zei: «de mens die Allah het meest liefheeft, is degene die mensen bijstaat; hun droefheid verzacht, hun schulden verlost en hun armoede bestrijdt» Tabarani.

Photo by Süheyl Burak