Een van de kenmerken in het leven van de mens is dat hij door een ziekte in zijn lichaam of in zijn psyche getroffen kan worden, of een van zijn dierbaren kan verliezen. Alles in het leven verandert, zowel op het gebied van gezondheid als op het gebied van het gezins- en het sociale leven. Niemand zal ontsnappen aan tegenslag in het leven. Ieder zal tussen het genieten van het leven en  het doorslikken van haar bitterheid afwisselen. Het leven kan heel ondraaglijk zijn als men niet voorbereid is hoe ermee om te gaan. Ibrahim v.z.m.h. werd in het vuur gegooid, Ayoub  is door ernstige ziektes getroffen, Youssef heeft onterecht jarenlang vastgezeten en sayyidoena Mohammed v.z.m.h. heeft ook verschillende kwellingen doorgemaakt. Plotselinge tegenspoed maakt de getroffene angstig. De tijd staat voor niemand stil, die is constant in verandering. In de Koran staat: «en deze dagen laten Wij onder mensen wisselen» 3/140. Wie in de nabijheid van Allah s.w.t. is, zal in de tegenslag verlichting zien en tijdens de ziekte opluchting. Er is  geen trucje om wat is voorbestemd te ontwijken en wat niet voorbestemd is te bereiken. De schade van bezorgdheid is groter dan het voordeel ervan. Allah s.w.t. benadrukt het belang van het stellen van vertrouwen in Hem: «Zeg: Ons zal alleen maar treffen wat Allah voor ons te boek gesteld heeft. Hij is onze beschermer en op Allah moeten de gelovigen hun vertrouwen stellen» 9/51. Beste moslim en moslima, richt uw blik op dat Allah s.w.t. Hij is wijs in zijn beheer en de kenner van de belangen van Zijn dienaren. Stel uw vertrouwen volledig op Allah in wat je nog niet  hebt bereikt, accepteer volledig wat u niet kunt veranderen en wees zeer geduldig ten opzichte van wat u hebt verloren. Toen sayyidoena Ya’koub v.z.m.h. zijn beide kinderen, Youssef en Benjamin, miste en hun afwezigheid lang duurde,  heeft hij de hoop niet opgegeven, maar streefde naar verlichting. In de Koran staat: «Hij zei: Nee, uw binnenste heeft u iets ingegeven. Het beste is dat ik geduldig blijf. Misschien zal Allah hen samen bij mij brengen. Hij is de alwetende, de Wijze» 12/83.

De omstandigheden van het leven veranderen heel snel

Kunt u het zich voorstellen hoe het is als een ouder in zijn verdriet over zijn vermiste zoon verzonken is, wachtend op nieuws dat misschien vreugde zou brengen? En om hem heen zijn familieleden en vrienden die zijn verdriet alleen maar onbewust vergroten. Hun intentie is wellicht een eind maken aan zijn gedachten over Youssef zodat hij uit zijn verdriet kan komen. Ze zijn bang dat het verdriet over Youssef grote gevolgen voor zijn gezondheid zouden kunnen hebben. In de Koran staat: «Zij zeiden: Bij Allah, u vervalt weer in uw dwalingen van vroeger» 12/95. Het verhaal van Ya’koub v.z.m.h. is ook  heel herkenbaar voor veel mensen in onze tijd; veel mensen proberen hun patiënt ongevraagd te adviseren. Sommige mensen vertellen hun eigen verdriet en ellende aan een patiënt; zo voegen zij aan zijn verdriet hun eigen verdriet toe en aan zijn tegenslag nog hun eigen tegenslag. We dienen patiënten te troosten, hun verdriet te verlichten, hun hoop te versterken en hen moreel te ondersteunen. De profeet v.z.m.h. zei:  «Wanneer u een patiënt bezoekt, geef hem hoop op een lang leven, het verandert niets, maar het zal hem wel troosten» Tirmithi. Allah s.w.t. wilde het verdriet van sayyidoena Ya’koub v.z.m.h. verlichten; Youssef v.z.m.h. stuurde zijn broer en gaf hem zijn hemd om het op het gezicht van zijn vader te gooien als teken dat Youssef v.z.m.h. nog in leven is. Al-Sudiy zei: Yahoetha (Judas) zei: «Ik bracht het hemd van Youssef besmeurd met bloed naar Ya’koub. Ik vertelde hem toen  dat Youssef door een wolf is opgegeten. Maar vandaag ga ik naar hem toe met het hemd en vertel ik hem dat zijn zoon nog in leven is, dan zal ik hem blij maken zoals ik toen hem verdrietig heb gemaakt» Al-Ba’aoui. Dit verhaal wordt ook door de Koran al-kariem bevestigd: «Toen de verkondiger van het goede nieuws kwam, wierp hij het hemd over zijn gezicht en hij werd weer ziende. Hij zei: heb ik jullie niet gezegd dat ik van Allah weet wat jullie niet weten» 12/96. De omstandigheden van het leven kunnen heel snel veranderen! Het leven is omgeven door vreugde en verdriet en omringd door rust en onrust. Het leven is voor niemand stabiel; de omstandigheden van het leven kunnen een onoplettend persoon alert maken, een onwetende wakker schudden en kunnen de overtuiging van een moslim in Allah, de Almachtige, nog vergroten. Allah s.w.t. vergelijkt de veranderingen van het leven met een droog land dat door regenwater wordt besproeid, dan zie je de planten groeien en bloemen bloeien. Het land wordt daardoor versierd, mooi en wordt daardoor bewonderd door de liefhebbende. Helaas worden de groene planten en bloemen snel droge stoppels die door de wind verspreid worden. Allah s.w.t. beschrijft dit beeld als volgt: «En maak voor hen een vergelijking: Het tegenwoordige leven is als water dat Wij uit de hemel laten neerdalen. De planten van de aarde groeien ervan, dan worden het droge stoppels, die door de wind worden verspreid» 18/45.

De reden waarom Allah de mens op de proef stelt

Ieder mens wordt gezegend door de zoetheid van het leven en soms wordt hij ook getroffen door haar bitterheid. De mens wordt op de proef gesteld door beproevingen van het leven om beschaafd te worden en niet om gepijnigd te worden. In de Koran staat: «En Wij stelden hen op de proef met goede en slechte daden opdat zij zouden terugkeren» 7/168. Beste moslim en moslima, wees in het leven voorbereid op wat u zou kunnen treffen zodat u dit makkelijk kan accepteren. Wees niet afkerig van wat u zou treffen, wellicht zou het goed kunnen komen na een tegenslag.  Allah s.w.t. zegt: «Het kan zijn dat u iets tegenstaat terwijl het goed voor u is. Het kan ook zijn dat u iets graag wil terwijl het slecht voor u is. Allah weet en u weet niet» 2/216. Wie het gevoel krijgt dat hij of zij door alle kanten omringd wordt door verdriet en geen uitweg meer ziet, hij dient zijn toevlucht te nemen tot Allah s.w.t.,  zijn smekende handen omhoog te tillen en Hem te vragen zijn verdriet te verlichten, zijn bezorgdheid weg te nemen en zijn ziekte te genezen. «Wie geeft antwoord aan de nooddruftige, als hij Hem roept en neemt het kwaad weg!» 27/62. Ibn al-Qayyim, moge Allah hem genade schenken, beschreef vier fasen van het verwerkingsproces bij mensen die getroffen zijn door tegenslag:

1. de eerste fase is onmacht. De fase van klagen en verontwaardiging. Een gezegde: “ benauwdheid in de borst verbreedde de tong”;
2. de tweede fase is geduld. Allah s.w.t. zegt: «Verkondig het goede nieuws aan hen die geduldig volharden. Die als onheil hen treft, zeggen: Wij behoren aan Allah toe en tot Hem zullen wij terugkeren. Zij zijn het met wie hun Heer mededogen heeft en erbarmen; zij zijn het die het goede pad volgen» 2/155, 157.
3. de derde fase is acceptatie; deze fase is belangrijker dan de tweede. In  de Koran staat: «Zeg: Mijn salaat, mijn rituelen, mijn leven en mijn sterven zijn voor Allah, de Heer van de wereldbewoners» 6/162. En de profeet v.z.m.h. zei: «De waarde van een beloning is naar gelang de grootte van de beproeving. Wanneer Allah een volk liefheeft, stelt Hij hen op de proef. Wie deze accepteert, heeft welbehagen en wie boos wordt, heeft dan kwaadheid» Tirmithi.
4. de vierde fase van het verwerkingsproces is dankbaarheid; deze fase is nog belangrijker dan de fase van acceptatie. Door dankbaarheid krijgt men innerlijke rust, het zenuwstelsel wordt ontspannen, het immuunsysteem wordt sterker en dat alles bevordert de menselijke gezondheid.

Allah s.w.t. zegt in de Koran: «Wij hadden aan Loeqmaan de wijsheid gegeven, dat hij aan Allah dank moest betuigen. Wie dank betuigt doet dat slechts in zijn eigen voordeel en wie ondankbaar is, Allah heeft genoeg aan zichzelf en is lofwaardig» 31/12. En Allah s.w.t.  zegt ook: «Wij zullen hen die dank betuigen belonen» 3/145.  Sayyidoena Ali, moge Allah tevreden over hem zijn, zei: «Zegening is verbonden met dankbaarheid. Dankbaarheid is verankerd aan vermeerdering. Dankbaarheid en vermeerdering zijn aan elkaar gekoppeld. De vermeerdering van Allah zal nooit ophouden tenzij de dankbaarheid van een dienaar ophoudt».

Bronnen

• شعب الإيمان للإمام أحمد بن الحسين بن علي بن موسى الخُسْرَوْجِردي الخراساني، أبو بكر البيهقي (المتوفى: 458هـ).
• معالم التنزيل (تفسير البغوي) للإمام الحسين بن مسعود البغوي.
• عدة الصابرين وذخيرة الشاكرين للإمام محمد بن أبي بكر بن أيوب بن سعد شمس الدين ابن قيم الجوزية (المتوفى: 751هـ).

Foto van Road Trip with Raj