Onze islamitische religie bevordert wat goed is voor de mensheid zowel in deze wereld als in het Hiernamaals. Dit betekent dat de islam is gebaseerd op het behartigen van belangen en het weren van het kwaad. Belangen behartigen is een van de belangrijke motiverende factors voor menselijke activiteiten op verschillende levensterreinen. Alles wat een persoon probeert te bereiken, is in feite te wijten aan het motief van belang, of het nu gaat om materieel of moreel belang en of werelds of hiernamaals.  De islam houdt zich bezig met het reguleren van het leven van mensen, zowel religieus als werelds. Het is een materieel en spiritueel systeem. De islamitische religie omvat regels en richtlijnen met betrekking tot:

1. geloofsovertuigingen,
2. aanbiddingen,
3. en moreel handelen.

Deze drie aspecten kun je niet van elkaar afscheiden. Sayyidoena Mohamed v.z.m.h. verliet het leven en liet geen gecodificeerde fiqh (jurisprudentie) achter, maar hij liet een reeks fundamenten en universele regels achter die in de Koran al-Kariem en in de Soennah zijn verspreid. Een van deze fundamenten is het behoud van het belang. In deze context zei ibn al-Qayyim al-Jawziyya, moge Allah hem genadig zijn: “de sharia is gebaseerd op regels en het bevorderen van de belangen van de mensen zowel in dit leven als voor het Hiernamaals. Ze bevordert alle gerechtigheid, alle barmhartigheid, beschermt alle belangen en beschikt over alle wijsheid. Elke kwestie die afwijkt van het goede naar het kwaad en van wijsheid naar absurditeit, komt niet in overeenstemming met de geest van de sharia”. Wie de verzen van al-Koran al-Kariem bestudeert, wordt duidelijk in hoeverre de Koran de belangen van mensen in acht neemt; daarin legde hij de algemene beginselen vast zowel globaal als gedetailleerd. 

3 categorieën van belangen

In veel verzen van al-Koran al-Kariem beveelt Allah s.w.t. iets aan en tegelijkertijd toont hij het belang dat eruit voortvloeit. Zoals in het volgende vers: «Gehoorzaam Allah en Allah onderwijst jullie» 2/282. In sommige Koranverzen toont Allah ook het kwaad dat uit een verboden gedrag voortvloeit. Zoals in het volgende vers: «En bespot  niet degenen die zij naast Allah aanbidden, zodat zij Allah niet uit vijandigheid zonder kennis gaan bespotten» 6/108. De moslimgeleerden onderscheiden het belang in drie soorten: 

1 Al-maslahah al-mo’tabarah

Het  eerste is (al-maslahah al-mo’tabarah) het belang dat door al-Koran of Soennah wordt bevestigd, zoals in het volgende vers: «O jullie die geloven, wanneer jullie een lening afsluiten tot een vastgestelde tijd, legt deze dan schriftelijk vast» /282. Al-Koran al-Kariem tracht de leningen vast te leggen in een rechtsgeldige notariële overeenkomst om het belang van menselijke relaties te beschermen. Het vastleggen van overeenkomsten zorgt ervoor dat rechten tegen ontkenning worden beschermt en biedt ook een bescherming tegen geschillen tussen mensen. Moslimgeleerden hebben (al-maslahah al-mo’tabarah) het belang in drie gradaties verdeeld:

1. Daruriyyat (noodzakelijk),
2. Hajiyyat (nodig)
3. Tahsiniyyat (volmaaktheid).

Daruriyat – Belangen die als noodzakelijk te classificeren zijn

Het noodzakelijk belang wordt door imam as-Shatibi gedefinieerd als het belang dat noodzakelijk is voor het behartigen van religieuze en wereldse noodzakelijkheden. Het is samengevat in het behoud van:

1. de religie,
2. het leven,
3. de rede,
4. het bezit,
5. en de nakomelingen.

Hajiyat – Belangen die als nodig te classificeren zijn

Al-maslahah al-hajiyyah (het belang dat niet noodzakelijk is, maar wel nodig is) is een belang dat ruimte maakt voor versoepeling en het opheffen van ongemak, wat vaak kan leiden tot schaamte en ontbering. Onder al-maslahah al-hajayyah vallen bijvoorbeeld belangen die te maken hebben met:

1. handelen,
2. huren,
3. huwelijken
4. en religieuze vrijstellingen.

Tahsiniyyat – Belangen die als vervolmaking te classificeren zijn

Al-maslahah at-tahsiniyyah wordt gedefinieerd als het doen van wat als een volwaardige deugd gezien wordt en het vermijden van alle onfatsoenlijke omstandigheden die door het gezond verstand veracht worden; in een woord wordt dit belang goede zeden (makaarim al-akhlaaq) genoemd. Zoals het verwijderen van onreinheid, het bedekken van het lichaam en dichter bij Allah komen door middel van het verrichten van extra goede daden.

2 Al-maslahah al-molghaat

De tweede soort van al-maslahah al-molghaat is het belang dat door al-Koran al-Kariem of Soennah ongeldig wordt verklaard, zoals het voordeel dat men kan hebben in het drinken van alcohol of in het gokken, maar de nadelen daarvan zijn groter dan de voordelen. Allah s.w.t. zegt in de Koran: «Zij vragen jou over de wijn en het kansspel. Zeg: “In beide is grote zonde en nuttigheid voor de mensen, maar hun zonde is groter dan hun nut» 2/219. 

3 Al-maslahah al-morsalah

De derde soort is al-maslahah al-morsalah (onbeperkt belang). Het is een belang dat noch de Koran noch de Soennah wordt bevestigd of ontkend; maar het voldoet wel aan het doel van de Koran en van de Soennah. Zoals het belang om de Koran te beschermen tegen vergeetachtigheid of verlorenheid, waardoor sayyidoena Omar Aboe Bakr as-sadieq vroeg om de Koran in een boek te verzamelen. Dit is een van de belangen die noch door de Koran noch door de Soennah is bevestigd of afgewezen, maar het vervult hun doelstellingen. Het verzamelen van de Koran in een boek heeft bijgedragen aan het beschermen van de islamitische referentie en identiteit. Het belang (al-maslahah) zorgde ervoor dat ‘Othmaan de moslims in een Moshaf heeft verenigd. Het belang motiveerde ook sayyidoena Ali om Aboe al-ASwad ad-Duali opdracht te geven om lettertekens voor de Arabische woorden te plaatsen, zodat de mensen de Koran op een juiste manier kunnen lezen en de betekenis van het Heilig woord bewaard blijft.