Sayyidoena Mohammed v.z.m.h. was in staat om korte maar krachtige uitspraken te doen. Zijn expressie is allesomvattend en bevat welsprekende woorden. De volgende Hadieth is hier een voorbeeld van. De profeet v.z.m.h. zei: «Drie eigenschappen leiden tot vernietiging en drie tot succes. De vernietigende eigenschappen zijn: gierigheid, hartstocht en hoge dunk van zichzelf hebben. De succes eigenschappen zijn: gerechtigheid zowel in tevredenheid als in boosheid, de middenweg volgen, zowel in het geval van armoede als rijkdom, en ontzag voor Allah, zowel in het openbaar als in privé » al-jamir as-sa’ier. Sayyidoena Mohammed v.z.m.h. benadrukte in deze Hadieth dat gierigheid tot vernietiging leidt. Deze eigenschap is slecht:
- voor de persoon zelf,
- voor het gezin
- en ook voor de samenleving.
Gierigheid kan betrekking hebben op zowel levensonderhoud als op emotioneel vlak. Gevolgen van gierigheid zijn zowel sociaal als psychisch. Daardoor lijdt het gezin aan gebrek aan basale levensbehoeften. Wanneer het gezin niet van basisbehoeften wordt voorzien door het hoofd van gezin, verliezen de kinderen zijn vertrouwen en respect. Daardoor verliezen zij ook het vertrouwen in zichzelf en krijgen zij het gevoel van verachtelijkheid ten opzichte van andere kinderen. Dit leidt ook vaak tot het uiteenvallen van het gezin. Gierigheid in het gezin verlaagt bij kinderen ook zelfrespect. Verachtelijk gevoel leidt tot:
- liegen,
- bedrog,
- diefstal,
- criminaliteit,
- oplichting en verduistering.
Degene wiens karakter verachtelijk wordt, wordt ontvankelijk voor de invloed van anderen. Dit is de wortel van het kwaad. Het uitstralen van welzijn versterkt bij de leden van het gezin trots en waardigheid. Het uitstralen van welzijn behoort tot de dankbaarheid voor Allah, de Almachtige. In de Koran staat: «En de weldaad van uw Heer, maak die bekend»93/11. Het uitstralen van welzijn onder de leden van een gezin leidt bij kinderen tot het liefhebben van hun ouders. Het menselijk hart is gebonden aan degene die hem een weldaad bewijst. In de volgende Hadieth stimuleert sayyidoena Mohammed v.z.m.h. het uitstralen van welzijn, zonder arrogant of superieur te zijn. «Jullie mogen eten, drinken, sadaqa geven en dragen van mooie kleding zonder verspilling en arrogantie te tonen. Want Allah vindt het heerlijk om zijn weldaden bij Zijn dienaren te zien» Ahmed. Gierigheid is afwijkend gedrag. Een gierig persoon zal hiervan geen vruchten plukken, zowel in dit leven als in het Hiernamaals. Daarom leerde sayyidoena Mohammed v.z.m.h. in de volgende du’ae de moslims om Allah te vragen hen te beschermen tegen gierigheid en ander slecht gedrag: «O Allah, ik zoek toevlucht bij U tegen bezorgdheid en verdriet, tegen zwakheid en luiheid, tegen gierigheid en lafheid en ik zoek toevlucht bij U tegen last van schulden en tegen overheersing van mensen» Aboe Daoud.
Het negatieve effect van gierigheid op het gezin
Liefde is de grondslag waarop een gezin wordt gesticht. Liefde brengt in het gezin vreugde en versterkt haar sociale verbondenheid. In de schaduw van de liefde genieten de leden van het gezin van mededogen, waardigheid en stabiliteit. De islam spoort ons aan om een goed gezin te stichten en volledige zorg voor kinderen te dragen. Deze zorg dient gebaseerd worden op een gezonde grondslag in overeenstemming met de menselijke levensbehoeften. In de Koran staat: «En zij die zeggen, Onze Heer, schenk ons dat wij aan onze echtgenotes en nakomelingen vreugde beleven en maak ons tot een voorbeeld voor degenen die Allah gehoorzamen» 25/74. Kinderen hun zakgeld onthouden vergroot bij hen de kans op morele afwijkingen. Kinderen worden gemakkelijk beïnvloed door hun omgeving en worden makkelijk verleid door degene die hen van enkele persoonlijke behoeften voorzien. De islam moedigt ons aan om het leven in evenwicht en matigheid te leiden, zonder enige vorm van verspilling of gierigheid. Allah s.w.t. zegt: «Houd je hand niet gekluisterd aan je nek en spreid haar ook niet geheel open zodat jij neerzit, beladen met verwijten en benepen» 17/29. Gierig gedrag komt voort vanuit een verkeerde interpretatie van de mens over het omgaan met geld. In de volgende vers zegt Allah, de Almachtige: «Gehoorzaamt Allah zoveel als jullie kunnen en luistert, gehoorzaamt en schenkt bijdragen, dat is beter voor jullie zelf. En wie voor de eigen hebzucht behoed worden, dat zijn zij die het wel gaat» 64/16. Voorzien van levensonderhoud leidt tot successen en gierigheid tot verspreiding van sociale problemen. Daarom heeft sayyidoena Mohammed v.z.m.h. ons hiervoor gewaarschuwd. In de volgende Hadieth vertelde hij de negatieve gevolgen ervan, zowel voor het individu als voor de samenleving. Hij zei: «onthoudt jullie van gierigheid, want degenen die voor jullie waren, werden ten gevolge van gierigheid vernietigd. Geldzucht beval mensen om hun geld niet uit te geven; dat hebben ze gedaan. Geldzucht beval hen vervolgens om het contact met hun naasten te verbreken; dat hebben ze gedaan. Geldzucht beval hen om losbandig leven te leiden, dat hebben ze gedaan » Tirmithi. De repercussies van geldzucht zijn de oorzaak van egoïsme, het uiteenvallen van gezinnen en de oorzaak van haat onder dierbaren. Sayyidoena Mohammed v.z.m.h. zei: «Een gierig persoon is ver van Allah, ver van het Paradijs, ver van mensen en dichterbij de hel. Een onwetend gul mens is meer geliefd bij Allah dan een aanbiddend gierig mens» Tirmithi. Gierigheid is niet alleen maar beperkt tot het voorzien van levensonderhoud, het strekt zich uit tot emotionele afstandelijkheid. De persoonlijkheid van een gierig persoon beïnvloedt het hele gezin negatief. De gezinsleden kunnen zowel door psychische als somatische klachten getroffen worden. Het omhelzen van kinderen door hun ouders is een emotionele voeding die zij niet kunnen missen, zoals zij het eten en drinken niet kunnen missen. ‘Aisha, moge Allah tevreden over haar zijn, zei: «Een bedoeïen kwam bij de profeet v.z.m.h. en zei: kussen jullie je kinderen? Wij doen het helemaal niet. De profeet v.z.m.h. antwoorde hem: Ik kan geen genade in uw hart leggen nadat Allah het heeft weggenomen» Bochari. Emotionele afstandelijkheid bij ouders draagt bij aan het verliezen van vertrouwen van kinderen in zichzelf en in hun omgeving. Gebrek aan emotionele wederkerigheid binnen het gezin is een van de grote problemen waar gezinnen mee te kampen hebben. Emotionele verbondenheid is een verantwoordelijkheid van beide ouders. Emotie is een innerlijk zintuig die door externe uitingen wordt versterkt, zoals knuffelen dat fysiologische kracht geeft, spelen dat tot interactie en gelach leidt, taal die woorden van liefde en genegenheid bevat en een geschenk dat een vorm van waardering en dank is.
Foto van Mathieu Stern
