Vandaag wil ik met u stil staan bij de mens om diep over dit bijzondere schepsel na te denken en kennis te nemen van zijn potentieel dat hem tot succes of mislukking leidt. In dit opzicht worden mensen verdeeld in vijf categorieën.

1. De eerste categorie bestaat uit mensen die niet weten wat ze willen met hun leven. Ze lopen alleen maar te klagen over dat hun ongunstige sociale omgeving de oorzaak van hun slechte leven is.
2. De tweede omvat mensen die niet weten wat ze willen, maar ze doen geen enkele stap vooruit om hun sociale status te verbeteren. Zij zijn verwijtend richting de anderen en stigmatiserend.
3. De derde categorie bestaat uit mensen die weten wat ze willen en een verheven doel voor ogen hebben, maar ze hebben geen vertrouwen in hun eigen kunnen. Gebrek aan zelfvertrouwen leidt tot faalangst. Gebrek aan zelfvertrouwen kan enorme gevolgen hebben voor de eigen sociale ontwikkeling en kan tot een passieve houding in het leven leiden. We zien om ons heen dat negatief gedrag helaas het denkvermogen van veel mensen domineert. Passief blijven wachten strookt niet met de natuurlijke aanleg die Allah s.w.t. in ons heeft gemaakt. In onszelf zit een enorme kracht, waar we niet van bewust zijn. De wilskracht is de motor voor deze kracht.
4. De vierde categorie omvat mensen die precies weten wat ze willen met hun leven, maar ze worden beïnvloed door andere mensen om hen heen. Negativiteit domineert hun uitspraken en hun zelfvertrouwen wordt daarmee meer en meer verzwakt.
5. De vijfde categorie bestaat uit mensen die weten wat ze willen met hun leven en hoe ze dat moeten bereiken. Dat heeft alles te maken met de eigenschappen die ze zich hebben aangeleerd. Ze benutten hun talenten en kwaliteiten om hun persoonlijke doelen te bereiken. Sayyidoena Mohammed v.z.m.h. heeft dit type mensen beschreven als volgt: «Een sterke gelovige (een zelfverzekerde gelovige) is beter en geliefder bij Allah dan een zwakke gelovige (onzekere gelovige). Er is het goede in alle. Streef naar alles wat jou voordeel geeft, vertrouw op Allah en verlies de moed niet. Als er iets op je afkomt, zeg niet: als ik dat en dat had gedaan, maar zeg: Qaddara Allahu wa ma sha’a fa’ala, want het woord als, opent de poort voor de shaytaan» Moslim.

Het belang van een verheven doel in het leven van de mens

Het ontbreken van een doel in het leven om naar te streven, kan ervoor zorgen dat we niet het maximale uit ons potentieel kunnen halen. Daardoor benutten we niet genoeg de mogelijkheden die Allah s.w.t. ons biedt. Door het ontbreken van een nobel doel in het leven om naar te kunnen streven, leven vele mensen in angst voor wat de toekomst kan brengen. Het is van belang om er bewust van te zijn dat er een gebied in onszelf is dat ons gedrag onbewust beïnvloedt. Het intellectuele en culturele kader waardoor we naar het leven kijken, speelt een belangrijke rol in ons succes of ons falen.

De invloed van socialisatie op onze overtuigingen, opvattingen en kijk op de wereld

Sinds de oudheid discussiëren de geleerden over de essentie van de mens. De menselijke ziel omvat vele opgekropte verlangens, intense emoties en verborgen motieven. Ieder mens kleurt het leven met bepaalde gedachten en opvattingen. De mens gaat met zijn omgeving om op basis van de gebruikelijke normen die hij of zij van zijn sociale omgeving heeft meegekregen. Het zijn niet slechts de gebeurtenissen die ons vormen, het zijn vooral de verhalen en opvattingen die we meekrijgen. In de Koran al-kariem staat: «Hebben zij dan niet op de aarde rondgereisd zodat zij harten kregen om er mee te begrijpen of oren om ermee te horen? Het zijn niet de ogen die blind zijn, maar de harten die in de borsten zijn, zijn blind» 22/46. Allah s.w.t. heeft ons rede gegeven waarmee we kunnen denken en die in staat is om de gelukzaligheid uit niets te kunnen maken en de vreugde in hel te kunnen veranderen. Het menselijke brein bezit een sterke kracht die door de sluiers van tijd en ruimte dringt en een vermogen bezit dat hem continu in staat stelt tot vernieuwing en ontwikkeling. Ondanks dit grote vermogen maken veel mensen er geen gebruik van. Iedere persoon die succes in het leven wil boeken, dient veel aandacht te besteden aan zijn opvattingen en overtuigingen waarmee hij naar de wereld kijkt. Allah s.w.t. zegt: «Allah verandert niet wat er in de mens is zolang zij niet veranderen wat er in henzelf is»13/11.

De gevolgen van zelfvertrouwen en het ontbreken ervan

Wilsbekwaamheid is een belangrijk aspect van het leven en voorwaarde om verantwoordelijkheden te kunnen nemen. Ons brein is een soort databank die een verzameling van overtuigingen, ervaringen en gewoonten bevat. De menselijke databank omvat al zijn positieve en negatieve ervaringen vanaf zijn geboorte tot zijn heden. De sleutel van de eigen databank heeft alleen de persoon zelf. Zijn toegangscode is de wilskracht en bevrijding van gedachten die hem of haar een pijnlijk leven bezorgen. In de Koran staat: «Hij neemt hun de last en de boeien af die op hen rusten. Zij die in hem geloven (Mohammed v.z.m.h.), hem bijstaan, hem helpen en het licht volgen dat met hem is neergezonden, zij zijn het die het welgaat»7 /157. De missie van sayyidoena Mohammed v.z.m.h. is: de mens te bevrijden van de psychologische en sociale beperkingen. Door de boodschap van al-Koran al-kariem bevrijdde sayyidoena Mohammed de gedachten van de eerste generatie moslims van verlammingen van bijgeloof en verbond hun bestaan met de Almachtige Allah. Het toegeven aan negatieve gedachten zorgt ervoor dat een persoon de verlichting niet ziet en laten hem alleen de donkere paden bewandelen. De verlossing van een mo’min ligt in het zich wenden tot Allah w.s.t. en vertrouwen in zichzelf hebben. In de Koran zegt Allah s.w.t.: «Wanneer je dan een besluit genomen hebt, vertrouw dan op Allah» 3/159. Sayyidoena Mohammed v.z.m.h. zei: «De Almachtige Allah zegt: Ik Ben zoals mijn dienaar over Mij denkt en Ik Ben bij hem wanneer hij Mij ook gedenkt» Moslim. Gebrek aan zelfvertrouwen is een soort machteloosheid die de islam niet accepteert. In het geval van gevoel van machteloosheid adviseert sayyidoena Mohammed v.z.m.h. ons toevlucht tot Allah s.w.t. te nemen. Hij heeft ons geleerd om ons te richten tot Allah met de volgende du’ae: «O Allah! Ik zoek toevlucht bij U tegen angst en verdriet, tegen zwakte en luiheid, tegen lafheid en gierigheid en tegen de last van schulden en overheersende personen»  Bochari.

Afbeelding van Zack Kiesewetter