Conform de barmhartigheid van Allah s.w.t. en vernieuwingen de zich in de loop der tijd voordoen bevat de Heilige Koran verzen die tot moetashabihaat behoren. Deze verzen brengen de menselijke rede tot reflectie en bezinning. Al-moetashabihaat verzen zijn verzen die meer dan één interpretatiemogelijkheid hebben. Deze verzen worden zanni ad-dalalah genoemd. Dat er interpretatieverschillen tussen de geleerden met betrekking tot deze verzen zijn, is een aanvaardbaar feit. Deze verzen bieden veel diversiteit en kleurigheid; ze zijn niet met elkaar in strijd. Om deze verzen te kunnen begrijpen heeft Allah s.w.t. al-mohkamaatverzen geopenbaard als een maatstaf voor al-moetashabihaat en als een sleutel om hun verborgen betekenissen te ontdekken. Allah s.w.t. heeft al-moehkamaatverzen (eenduidige verzen) ommoe al-kitaab (de grondslag van het Boek) genoemd. Deze verzen zijn de basis om de zanni Verzen te kunnen begrijpen. De moslimgeleerde vergelijkt al-moetashabihaatverzen met al-moehkamaat. Op die manier probeert hij de juiste interpretatie eruit te halen. De omstandigheden van mensen gaan met hun tijd en plaats mee. Al-moetashabihaatverzen maken de islam geschikt voor alle tijden en plaatsen. Want dat geeft de interpretatiemogelijkheden voor elke moslim, om vanuit de aard van zijn sociale en culturele achtergrond daarover te denken. Allah s.w.t. is in staat om de Koran in eenduidige verzen gedetailleerd te openbaren, waardoor er geen dubbelzinnigheid of interpretatieverschil kan ontstaan. Maar om het doel van een wereldwijde islam die voor alle tijden geschikt is te bereiken, is het grootste deel van de Koranverzen moetashabih (meer dan een interpretatie mogelijk). Om deze reden ontstaan er interpretatieverschillen. Onze religie houdt rekening met de belangen van mensen, zowel in dit leven als in het Hiernamaals. De islam beschikt over elementen van flexibiliteit en ruimte, die hem geldig voor alle tijden en plaatsen maakt. Zoals het leven constante- en variabele elementen bevat, zo bevat onze religie ook constante en variabele elementen. In de islamitische Fiqh vindt u datgene wat onderworpen is aan de consensus van de moslimgeleerden en vindt u ook verschillende meningen en gevarieerde uitspraken. Daarin vindt u primaire onderwerpen waarover geen meningverschil is en secundaire onderwerpen waarover wel meningverschil bestaat. Een geleerde zei: hun interpretatieverschil is een overvloeiende genade en hun consensus is een overtuigend argument.
Koranverzen die meer betekenissen bevatten
Al-moetashabihaatverzen zijn verzen die meer dan één betekenis kunnen hebben. Om die reden kunnen sommigen het anders interpreteren dan anderen. Er zijn twee soorten: de eerste is degene die een feitelijke betekenis hebben: het zijn verzen waarvan Allah s.w.t. hun betekenis voor zichzelf heeft gehouden; mensen zullen niet instaat zijn de ware betekenissen van deze verzen met zekerheid te achterhalen. De meerderheid van de moslimgeleerden vindt dat de betekenis daarvan aan Allah s.w.t. overgelaten moet worden. Daarvoor geven ze het volgende voorbeeld met betrekking tot de echte betekenissen van de eigenschappen van Allah, de Verhevene: in de Heilige Koran onderwijst Allah s.w.t. ons, dat we de precieze betekenis van Zijn eigenschappen niet kunnen allemaal achterhalen. Hij zegt in het volgende Vers:﴾ En zij kunnen Hem met kennis niet omvatten﴿20/110. En Hij zegt ook: ﴾Geen blik kan Hem bereiken, maar Hij bereikt de blikken wel; en Hij is de zachtmoedige, de Alwetende﴿6/103. Deze twee verzen behoren tot de eenduidige verzen (al-moehkamaat). Zij laten duidelijk zien dat de mens niet in staat is om de ware aard van de eigenschappen van Allah s.w.t. te ontdekken. De betekenis van de eigenschappen van Allah, de Verhevene, zijn bekend maar de aard van zijn eigenschappen zijn niet allemaal bekend. Er werd de imam Malik -Moge Allah tevreden met hem zijn- gevraagd naar de betekenis van het volgende Vers: ﴾De Barmhartige, Die op de troon zetelt﴿20/5. Hoe ziet Allah’s zetel (istiwaae) eruit? Imam Malik antwoordde: “Dat Hij op de troon zetelt is bekend en hoe dat precies is, is niet bekend. Vragen erover stellen, is een bid’a en de Iman (geloof) erin is een plicht.” De tweede soort van al-moetashabihaatverzen zijn relatief. Deze zijn voor sommige mensen onduidelijk. Het volgende Vers verwijst naar dit soort verzen: ﴾En degene die stevig gegrondvest in kennis staan zeggen: Wij geloven erin, alles is van onze Heer, en zij laten zich niet vermanen, behalve de bezitters van verstand﴿3/7.
Zichtbare en verborgen betekenissen van Koranverzen
Allah s.w.t. kent de aard van de mensen en hun diversiteit. Onder hen is een almaqasidi, az-zahiri, rationalist en sofist. Al-maqasidi kijkt redelijkerwijs naar de heilige teksten; hij kijkt naar de motivaties (al-‘ilal) en verborgen betekenis van de tekst. Az-zahiri kijkt naar de letterlijke betekenis van de tekst zonder rekening te houden met motivaties (‘ilal) en doelstellingen van de tekst (maqasid). Een rationalist schenkt zijn aandacht aan redelijkheid van de tekst en de sofist schenkt zijn aandacht aan de verborgen betekenissen van de tekst. De wijsheid van Allah s.w.t. vereist dat de Heilige Koran aan het verlangen van verschillende mensen kan voldoen. De Koran omvat bewijzen en argumenten waarin veel mensen hun verlangen kunnen vinden. Al-moetashabihaatverzen hebben zowel zichtbare als verborgen betekenissen. Om een juiste betekenis van al-moetashabihaatverzen te achter halen, vergelijkt de moslimgeleerde al-moetashabihaat- met al-moehkamaatverzen. Al-moehkamaatverzen zijn de basis om al-moetashabihaat te kunnen begrijpen. Ik neem de volgende Verzen als voorbeeld: Allah s.w.t. zegt: ﴾Het goede dat jou treft, dat komt van Allah en het slechte dat jou treft, dat komt van jezelf ﴿4/79. En Hij zegt ook: ﴾En als hen iets goeds treft zeggen zij: Dit komt van Allah, en als hen iets slechts treft zeggen zij: Dit komt van jou. Zeg: alles komt van Allah﴿4/78. Deze twee Verzen laten zien dat goede en slechte daden onderhevig zijn aan de predestinatie van Allah s.w.t. In de Koran zegt Allah, de Verhevene: ﴾Zeg: alles komt van Allah﴿. Maar de goede daden zijn een geschenk dat Allah, de Verhevene, aan zijn dienaren schenkt. Hij zegt: ﴾ Het goede dat jou treft, dat komt van Allah ﴿. En het slechte daden zijn toevertrouwd aan de keuze van de mens. Hierover zegt Allah, de Verhevene, het volgende: ﴾en het slechte dat jou treft,dat komt van jezelf ﴿. Een moslim gelooft dat in de Koran verzen zijn die meer dan één interpretatiemogelijkheid hebben, maar hij houdt zich verre van verdenkingen. Hij wordt niet gedreven door zijn passie om te verbieden wat Allah s.w.t. halal heeft verklaard en niet halal te verklaren wat Allah, de Verhevene, heeft verboden. Wat betreft de eigenschappen van Allah s.w.t. , die gaan ons verstand te boven. Het menselijke verstand kan de hoedanigheid van de eigenschappen van Allah, de Verhevene, niet bevatten. De moslim moet geen eigenschappen die in strijd zijn met de waardigheid van Allah s.w.t. aan Hem toeschrijven. De moslimgeleerden verschillen in de omgang met de uitleg van al-moetashabihaatverzen die betrekking hebben tot de eigenschappen van Allah s.w.t. Onder de moslimgeleerden bestaan twee methoden voor de benadering van al-moetashabihaat: Sommige geleerden zijn van mening om de kennis daarvan over te laten aan Allah, de Verhevene. Deze methodiek wordt: Tafwiedh genoemd. Anderen gaan op zoek naar de meest waarschijnlijke betekenis van het vers die wel opgaat voor Allah, de Verheven. Deze methode wordt ta’wiel genoemd.
Foto van GR Stocks