De eer en de verdiensten van de mens zijn te danken aan zijn bereidheid om te groeien in de kennis van Allah, de Almachtige. Deze geeft hem schoonheid in dit leven en eeuwigheid in het Hiernamaals. De bereidheid van de mens tot de kennis van zijn heer bevindt zich in zijn hart en niet in zijn zintuigen. Het hart is degene die naar Allah streeft en ontdekker van wie Allah is. De zintuigen zijn slechts instrumenten voor het hart. De religieuze verplichtingen zijn gericht aan het hart, want dit is het centrum van rationaliteit, bewustheid en andere mentale en emotionele processen. Allah s.w.t heeft het hart belast met denk- en begripsvermogen. Maar over welke hart hebben wij het hier eigenlijk? Heeft het hart in de Koran en in de Soennah dezelfde betekenis als het hart in een medische context? In feite heeft het hart twee betekenissen:
- De eerste is de anatomische: het is een holle spier die meer aan de linkerkant dan aan de rechterkant van de borstkas ligt en door zich samen te trekken bloed door het lichaam pompt.
- De tweede betekenis van het hart is het geestelijk hart.
Imam al-Gazaali heeft het geestelijk of immaterieel hart als volgt gedefinieerd: een diepste goddelijke geest die de kern van het wezen ‘mens’ aanduidt. Het geestelijk hart is de zetel van emoties, zoals liefde en haat, de centrum van percepties en begrip en de bron van inzicht en doorzicht. Het geestelijk hart communiceert met ons brein en oefent invloed uit op het denken en voelen en het nemen van beslissingen. Het hart beïnvloedt sterk onze intelligentie, bewustzijn en emotie. Allah s.w.t. zegt: «Hebben zij dan niet op de aarde rondgereisd zodat zij harten kregen om ermee te begrijpen of oren om ermee te horen? Waarlijk, zijn niet de ogen die blind , maar de harten die zich in de borstkas bevinden, zijn blind» 22/46.
Het hart in de Koran
In de Koran komen we meer dan honderd dertig keer het woord ‘hart’ tegen, niet in de medische – anatomische betekenis van het hart, maar wel in de betekenis van het diepere innerlijk van de mens. Verder komt het woord hart in allerlei betekenissen voor die te maken hebben met geloof, bewustzijn, kennis, wilskracht, gevoelens en de bron van wijsheid. Hierover zegt Allah, de Almachtige: «Voorwaar, daarin is een vermaning voor wie een hart heeft of wie scherp luistert als hij er getuige van is» 50/37. De kennis van de werkelijke feiten van het hart is voor ieder mens zeer belangrijk:; kennis die betrekking heeft met het omgaan met de veranderingen van het hart. De verdraaiingen van het hart zijn erger dan die van een veer in de wind of van een borrelende kookpot. In deze context zei de profeet v.z.m.h.: «Het hart wordt “hart” genoemd omdat het regelmatig verandert, net zoals een veer die aan de stam van een boom is blijven hangen. De veer wordt door de wind voortdurend gedraaid van rug naar buik» Ahmed. Gedurende de dag maken mensen verschillende situaties mee; soms zijn die ook tegenstrijdig. Er zijn momenten waarin men zich verheugt, momenten waarin men verdrietig is en momenten waarin men liefde of haat voelt voor anderen. De mens weet niet waar zijn geestelijk hart zich in zijn lichaam bevindt, maar hij voelt het wel; Want het geestelijk hart heeft nauwe banden met het oog dat ziet, het oor dat hoort, de tong die spreekt en met alle mentale processen. Het hart heeft ook nauwe banden met geestelijke vermogens die betrekking hebben op gevoelens. Het geestelijk hart is de kern van de mens; daarom kijkt Allah niet naar ons uiterlijk en ons vermogen, maar wel naar ons hart en onze daden. Het is merkwaardig dat er mensen zijn die hun uiterlijk goed verzorgen, zodat anderen hun gebreken niet zien, maar hun geestelijk hart verwaarlozen, waar Allah s.w.t. juist naar kijkt. Hierover zei de profeet v.z.m.h. : «Allah kijkt niet naar jullie uiterlijk noch naar jullie vermogen, maar Hij kijkt naar jullie harten en jullie daden» Moslim.
Het geestelijk hart is ook een schuilplaats voor begeerten en twijfels. Op het pad van het hart komen één voor één allerlei verleidingen die hem aansporen om negatieve verlangens te bevredigen. De profeet v.z.m.h. beschreef dit als volgt: «De verleidingen zullen voorgelegd worden aan de harten als een rieten mat, stok voor stok. Als een hart hierop ingaat, dan verschijnt er een zwarte stip en als hij deze verleiding afwijst dan verschijnt er een witte stip, totdat er twee soorten harten zullen ontstaan: de een wit als een witte steen, die niet zal worden geschaad door enige verleiding zolang de hemelen en de aarde bestaan. Het tweede is als een donker zwart hart zoals een gemorste vaas van aardewerk, waar geen waarde aan het goede wordt toegekend en het kwade niet wordt afgekeurd, maar waar slechts de begeerten worden gevolgd» Moslim. Verschillende verzen in de Koran geven aan dat het verstand zich in het geestelijk hart bevindt. Met andere woorden: Allah s.w.t. heeft het hart zo geschapen dat het alle geestelijke vermogens van de mens omvat. Zoals het hart gevoelig is voor verleidingen, zo is het ook het centrum voor het verstand. Wanneer de begeerte sterker wordt dan het verstand, dan aanvaard het hart de begeerte; maar als het verstand sterker wordt dan de begeerte, dan weigert het hart de begeerte. De geestelijke vermogens van het hart worden in verschillende Koranverzen en in de Hadieth benadrukt. Er wordt niet het hart in de anatomische betekenis bedoeld maar in geestelijke zin. Het anatomisch detail van het geestelijk hart kent alleen Allah, de Almachtige, maar door middel van de Koran en de Soennah kennen we zijn eigenschappen en functies. Het geestelijk hart is het centrum van het geloof, de thuisbasis van kennis, de bron van inzicht en de plaats voor emoties. Allah s.w.t. zegt: «Dit is een neerzending van de Heer van de wereldbewoners. Daarmee is de betrouwbare geest neergedaald tot jouw hart, opdat jij tot de waarschuwers zou behoren. In duidelijke Arabische taal» 26/192-193. Sayyidoena-Rasoelo-llahi zei: « Geslaagd is degene die zijn hart zuiver voor het geloof maakt en van het kwaad reinigt, wiens tong oprecht is, wiens ziel innerlijke rust ervaart, wiens gedrag fatsoenlijk is, die een luisterend oor heeft en wiens oog aandachtig kijkt. Het oor luistert aandachtig, het oog weet wat er in het hart leeft: geslaagd is degene die zijn hart bewust maakt» Ahmed. De profeet v.z.m.h. beschrijft het hart met zachtheid en het foad met genade. Hij zei: «Er zijn mensen uit Jemen bij jullie gekomen met een zacht hart en een gevoelig foad» Moslim.
Foto van NeONBRAND
