Allah s.w.t. heeft in verschillende verzen van de Koran geopenbaard dat Hij toezicht houdt op alle schepselen: hij kent hun situatie en ziet hun daden. De kennis van Allah s.w.t. omvat alles wat in gedachten van mensen omgaat en alle gevoelens die in hun harten opkomen. Allah s.w.t. zegt: «Wij hebben de mens geschapen en Wij weten wat zijn ziel hem influistert. Wij zijn dichter bij hem dan zijn halsslagader. Wanneer de beide ontvangers, aan de rechter – en aan de linkerzijde zitten te schrijven, kan hij geen woord uitbrengen zonder dat er een bewaker klaarstaat» 50/16-18. De kennis van Allah s.w.t. is niet door onwetendheid voorafgegaan, wordt noch door vergeetachtigheid getroffen, is noch aan tijd of plaats gebonden. Perfectionering van het heelal is een duidelijk bewijs voor de alomvattende kennis van Allah s.w.t. en zijn volmaakt bestuur. In de Koran staat: «Bij Hem zijn de sleutels van het verborgene, alleen Hij kent ze. Hij weet wat er op het vasteland en wat er in de zee is. Er valt geen blad of Hij weet het en er is geen zaadkorrel in het duister van de aarde, niets vochtigs en niets droogs of het staat in een duidelijk boek» 6/59. Beste moslim en moslima: wees bewust van het feit dat Allah s.w.t. van uw woorden, daden, bewegingen en stilte getuige zal zijn. Hierover zegt Allah, de Almachtige: «En waarmee u bezig bent en wat u daarover leest uit de Koran, u kunt geen daad verrichten of Wij zijn er getuigen van, als u ermee bezig bent.. Aan jouw Heer ontgaat geen greintje op de aarde noch in de hemel. Er is niets dat nog kleiner is, noch groter of het staat in een duidelijk boek» 10/61. Het zich bewust zijn van de continue observatie van Allah s.w.t. en de overtuiging hebben dat Allah s.w.t. ons  doen en laten onder ogen heeft; dit alles moet leiden tot het trouw verrichten van aanbiddingen en het aanzetten tot goede daden. Degenen die zich bewust zijn van de observatie van Allah, de Almachtige, zowel in hun woorden als daden, zullen in zekere mate de norm van de perfectie (ihsaan) bereiken. De profeet v.z.m.h. heeft perfectie (ihsaan) als volgt gedefinieerd: «dat je Allah aanbidt alsof je Hem ziet terwijl je Hem niet ziet, want ziet Hij jou wel» Bochari.

Ihsaan in de Islam

Al-Ihsaan betekent in onze religieuze taal: bewust zijn van de observatie van Allah s.w.t., zowel in het verborgene als in het openbaar; door het nakomen van geboden en het vermijden van verboden. De voortreffelijkste mensen zijn degenen die koplopers zijn op het gebied van liefdadigheid en deugd. In de Koran staat: «Allah is met hen die Allahvrezend zijn en hen die goed doen» 16/128. Er is behoefte aan een levend geweten dat de mensen scherp houdt, zowel thuis als buiten, zowel dag als nacht en zowel te midden van anderen als alleen. Onachtzaamheid ten opzichte van Allah s.w.t. leidt tot verwaarlozing van de salaat, tot oplichterij en schending van de eerbaarheid. Allah s.w.t. zegt: «En denkt niet dat Allah zich onbewust is van dat wat de onrechtplegers doen. Hij verleent hun slechts uitstel tot een dag waarop de blikken zullen verstarren» 14/42. Degenen die zich schuldig maken aan onachtzaamheid ten opzichte van Allah s.w.t. durven makkelijk de zonden te begaan, kwaad te doen en daardoor hun hassanaat (goede daden) verloren te laten gaan. De profeet v.z.m.h. zei: «Ik weet dat sommige mensen van mijn volk op de dag des oordeels met goede daden zullen komen, zoals de bergen van Tihamah, maar Allah s.w.t. zal ze maken tot verstrooid stof». Thawbaan zei: “O gezant van Allah, beschrijf ze voor ons en vertel ons meer, zodat wij niet onbewust een van hen zullen zijn?” De profeet v.z.m.h. zei: «zij zijn jullie broeders en uit jullie ras. Zij bidden s’ nachts, zoals jullie doen, maar als zij alleen zijn dan schenden zij wat Allah s.w.t. heeft verboden» ibn Majeh. Beste moslim en moslima, wees scherp, verberg u niet voor de mensen om uw Heer die u volledig heeft geschapen te ongehoorzamen en vergeet niet dat Hij u overal en ten alle tijde hoort en ziet. Allah s.w.t. zegt: «Zij verbergen zich voor de mensen, maar zij kunnen zich niet voor Allah verbergen, want Hij is bij hen wanneer zij heimelijk besluiten iets te zeggen dat Hem niet welgevallig is. Allah omvat alles wat zij doen» 4/108.

Bewust zijn van de aanwezigheid van Allah

Wees bewust van de aanwezigheid van Allah, de Almachtige. Dit vereist van ieder van ons de gedachten onder controle te houden, de fantasie niet de vrije loop te laten en toegeven aan begeerten en hartstochten. We moeten het advies van de profeet v.z.m.h. aan zijn neef ibn ‘abaas niet vergeten: «O Jongeman, ik zal je woorden laten leren. Waak over de voorschriften van Allah, dan zal hij over je waken. Waak over de voorschriften van Allah, dan zal je Hem vinden. Als je vraagt, vraag dan Allah en als je hulp zoekt, zoek deze dan bij Allah» Termithi. We moeten ook het volgende vers niet  vergeten: «En Allah is over alles opziener» 33/52. In onze islamitische literatuur staat dat «Omar ibn al-Khataab, moge Allah tevreden over hem zijn,  op een nacht over de straat in Medina aan het rondlopen was om de leefsituatie van de burgers te verkennen. Op een nacht hoorde hij melkverkoopster tegen haar dochter zeggen: “Doe wat water bij de melk.” De dochter zei: O moeder, wist je dat amier al-moeminien (leider der gelovigen) water bij de melk doen, verboden heeft? De moeder zei: “O mijn dochter, Omar Ibn al-khataab ziet op dit moment ons toch niet.” Vervolgens zei de dochter: “Omar ziet ons niet, maar de Heer van Omar ziet ons wel». Sayyidoena Omar vond de reactie van de dochter overweldigend; daardoor heeft hij de hand van het vrome meisje voor zijn zoon ‘Aasim gevraagd. Zij hebben een dochter gekregen en zij heeft de vijfde rechtvaardige kalief Omar ben abdel Aziz op de wereld gezet.

Foto van Greg Rakozy