Written by: "محمد بن عياد"

De Heilige Koran verrijkt de menselijke beschaving met intellectuele en spirituele ontwikkelingen. Degenen die de prestaties van de islamitische beschaving bestuderen, zien dan veel van wat het moslimintellect in het licht van de Koran heeft voortgebracht en ontworpen. Al-Koran al-kariem heeft het denken van het moslimintellect verhoogd tot het niveau van kennisvergaring. Dankzij de Koran is de wetenschap op de een of andere manier gescheiden van de mythologie; zo is de astronomie ook gescheiden van de astrologie. Moslimgeleerden zijn geïnteresseerd geraakt in astronomie door de noodzaak om de gebedstijden en de richting van de Ka’ba voor de salaat te bepalen. En daarnaast om het begin en eind van de maand vast te kunnen stellen. Want het bepalen van het begin van de maand Ramadan, de Hadj en andere rituelen is afhankelijk van de maanstand. Moslim-astronomen hebben hiervoor de telescoop uitgevonden en berekeningen ontwikkeld. De astronomie heeft een belangrijke positie ingenomen gedurende het kalifaat van al-Ma’mun ben Harun ar-Rachid. De moslim pioniers hebben de astronomie ontwikkeld op basis van de observatie van de astronomische verschijnselen en rekenkunde. Al-Koran al-kariem vestigt de aandacht van de moslims op astronomische verschijnselen. Door deze te observeren en berekeningen te maken, hebben zij uren, dagen, maanden en jaren kunnen vaststellen. Allah s.w.t. zegt: «Wij hebben de dag en de nacht tot twee tekenen gemaakt en het teken van de nacht hebben Wij toen uitgewist en het teken van de dag hebben Wij gemaakt om te zien en opdat jullie streven naar een gunst van jullie Heer en opdat jullie het aantal van de jaren en de berekening weten» 17/12.

Allah s.w.t. heeft het geloof verkondigd waarmee we ons leven beter kunnen  inrichten, innerlijke rust kunnen vinden, zodat menselijke normen en waarden diep kunnen wortelen in de samenleving. Allah s.w.t. zegt: «Deze Koran leidt tot dat wat juister is en verkondigt aan de gelovigen die de deugdelijke daden doen dat er voor hen een groot loon is» 17/9. Allah, de Almachtige, heeft de mensheid niet belast met wat het leven moeilijk kan maken en heeft de mensen ook niet opgedragen wat zij niet kunnen. Allah s.w.t. kent de omstandigheden van zijn schepselen en is zich bewust van hun krachten. Allah, de Almachtige, legt in verschillende Koranverzen uit dat de goddelijke geboden afhankelijk zijn van de kracht van de mens. Hij s.w.t. zegt: «Allah legt niemand meer op dan hij kan dragen» 2/286. De moslimschriftgeleerden zijn het erover eens dat het in staat zijn om geboden te verrichten als voorwaarde wordt gesteld. In de traditionele fiqh wordt dit bepaald door fysiek en financieel in staat zijn om de reis naar Mekka te volbrengen. Zonder deze voorwaarden wordt men vrijgesteld van de hadj. In de Koran staat: «Allah heeft voor de mensen de hadj naar het huis te gaan voorgeschreven; voor hen die in staat zijn daarheen op weg te gaan» 3/97. In staat zijn (vermogen en kracht hebben) is een Koranische regel. Het is een van de belangrijke fiqh-regels waarnaar het volgend Koranvers verwijst. Allah s.w.t. zegt:  «gehoorzaamt Allah zo goed als jullie kunnen» 64/16. De mens kan de vroomheid niet nalaten. De vroomheid is voor hem essentieel in alle tijden en omstandigheden. Daarnaast wordt de voorwaarde ’in staat zijn’ toegepast in alle tijden en omstandigheden. Het Koranvers «gehoorzaamt Allah zo goed als jullie kunnen» betekent geen gemak en ook geen strengheid, maar het betekent gerechtigheid en evenwicht.

«Hij is het die de nacht en de dag gemaakt heeft om elkaar af te wisselen voor degene die zich wil laten vermanen of die dankbaarheid wil uiten» 25/62. Ieder mens stapt in een trein met een tijdsduur die door de stoffelijke dimensies  wordt bepaald. Men stapt in op het geboortestation en verlaat het op het moment van overlijden. In de slaap reist men ook  in zijn gedachten rond. Hierin gelden andere dimensies dan die van de zichtbare wereld. In de slaap is de mens onbewust van de zichtbare wereld maar levend in de onzichtbare wereld. In de slaap reist de mens door zijn verbeelding, zowel in de tijd als in de ruimte, grenzeloos rond. Men kan in zijn slaap enkele gebeurtenissen zien, ook al zijn deze velen jaren oud. Hij kan ook gebeurtenissen zien die nog niet hebben plaatsgevonden en dan ziet hij die in de toekomst zich voordoen. Deze inleiding bevestigt dat naast de materialistische wereld die door dimensies van lengte, breedte en hoogte wordt bepaald er ook een wereld van spiritualiteit is en er andere werelden zijn die niet onderhevig zijn aan stoffelijke dimensies. In 1954 introduceerde de natuurkundige Hugh Everett de theorie van de parallelle universa naast ons universum. Dankzij Allah s.w.t. geloven wij -de moslims- ook in andere werelden dan onze wereld. Wij geloven in de wereld van de engelen, djinn, al-barzakh (het dodenrijk) en het Hiernamaals.

Een van de kenmerken in het leven van de mens is dat hij door een ziekte in zijn lichaam of in zijn psyche getroffen kan worden, of een van zijn dierbaren kan verliezen. Alles in het leven verandert, zowel op het gebied van gezondheid als op het gebied van het gezins- en het sociale leven. Niemand zal ontsnappen aan tegenslag in het leven. Ieder zal tussen het genieten van het leven en  het doorslikken van haar bitterheid afwisselen. Het leven kan heel ondraaglijk zijn als men niet voorbereid is hoe ermee om te gaan. Ibrahim v.z.m.h. werd in het vuur gegooid, Ayoub  is door ernstige ziektes getroffen, Youssef heeft onterecht jarenlang vastgezeten en sayyidoena Mohammed v.z.m.h. heeft ook verschillende kwellingen doorgemaakt. Plotselinge tegenspoed maakt de getroffene angstig. De tijd staat voor niemand stil, die is constant in verandering. In de Koran staat: «en deze dagen laten Wij onder mensen wisselen» 3/140. Wie in de nabijheid van Allah s.w.t. is, zal in de tegenslag verlichting zien en tijdens de ziekte opluchting. Er is  geen trucje om wat is voorbestemd te ontwijken en wat niet voorbestemd is te bereiken. De schade van bezorgdheid is groter dan het voordeel ervan. Allah s.w.t. benadrukt het belang van het stellen van vertrouwen in Hem: «Zeg: Ons zal alleen maar treffen wat Allah voor ons te boek gesteld heeft. Hij is onze beschermer en op Allah moeten de gelovigen hun vertrouwen stellen» 9/51. Beste moslim en moslima, richt uw blik op dat Allah s.w.t. Hij is wijs in zijn beheer en de kenner van de belangen van Zijn dienaren.

De heilige Koran staat vol met duidelijke verzen die de aandacht van een bezinner op het wonderbaarlijke universum vestigen. In de heilige Koran staan verzen die over de hemel, aarde, sterren, zon, maan en andere planeten spreken. De heilige Koran noemt veel van de kosmische feiten met objectiviteit en beknoptheid. Hij noemt het niet op een manier die de mens heeft ontwikkeld, maar hij gebruikt hiervoor een krachtige aanwijzing of een metafoor die de bezinner spiritueel kan verlichten. Door het goddelijke geschenk van intellectuele vaardigheden is de mens geleid tot het ontdekken van veel geheimen van dit prachtige universum. De mens is in staat geweest om te kunnen onthullen dat de aarde eeuwen lang bestond zonder dat er leven was. Er waren alleen steen en water op het aardoppervlak. In het volgende vers verwijst Allah s.w.t. naar dit feit: «Hij is het Die de hemelen en de aarde in zes dagen geschapen heeft, terwijl Zijn troon boven het water was, om jullie op de proef te stellen» 11/7. Allah s.w.t. heeft in de Koran wetenschappelijke elementen geopenbaard, goddelijke geheimen en spirituele voeding. Hij s.w.t. heeft de Koran geopenbaard als licht en leidraad voor de mensheid. De kosmische verzen brengen de grootheid en de wijsheid van Allah s.w.t. in dit prachtige bestaan onder het oog van een bezinner.

Vandaag zal ik een belangrijk thema van de islamitische geloofsleer onder jullie aandacht brengen: geloven in al-qadar (voorbeschikking). Deze interesse is er niet om onze theoretische kennis bij te spijkeren, maar om te kijken naar de normen die een moslim moet beheersen en hoe hij zijn leven moet inrichten. Onder geloven in al-qadar verstaan we dat Allah s.w.t. de schepselen heeft voorbeschikt volgens Zijn kennis en wijsheid. Al-qadar behoort tot het geheim van Allah s.w.t. van Zijn schepping. Engelen en gezanten hebben hier geen kennis van. Alles in het leven is onderhevig aan al-qadar. Daarom is het zeer van belang om het begrip al-qadar goed te begrijpen. Ik hoop dat ik in deze preek een duidelijk beeld kan schetsen. In de edele Koran staat: «Wij hebben alles volgens Qadar geschapen» 55/49. Geloof in al-qadar vereist van ons zich niet te veel te verdiepen in onzichtbare betekenissen van al-qadar en zich slechts te richten op de gerechtigheid en op de genade van Allah, de Almachtige. Geloof in al-qadar leidt tot innerlijke rust en helpt ons om verdriet te verwerken. Wanneer we ons in moeilijke situaties onderwerpen aan Allah, de Almachtige, wordt het leven een stuk makkelijker.

In veel verzen van al-Koran al-kariem wordt het belang van het zuiveren van de ziel benadrukt en ook speciale aandacht besteed aan de moraal. Daarom staan in de Koran meer verzen die betrekking hebben tot de moraal dan verzen die betrekking hebben tot al-ahkaam. Grote delen van Koranverhalen en profetische tradities gaan over de moraal. De menselijke ziel heeft twee niveaus: een lager en een hoger niveau. De ziel op het laagste niveau “neigt naar het materialistische deel van de mens, verlangt naar bevrediging van begeerten en naar geneugten van het lichaam en trekt het hart naar het lagere niveau. Dit is de schuilplaats van het kwaad en de bron van onfatsoenlijk gedrag” al-Djordjani. De ziel op het hoogste niveau is een mens met zuivere, volmaakte geest. Beide ziele niveaus zijn constant met elkaar in strijd, want het lichaam streeft ernaar om haar verlangens te bevredigen terwijl het spirituele zelf  de begeerten van het lichaam wil beheersen. Wanneer de spirituele dimensie de leiding heeft, dan stijgt de mens op de trappen van de moraliteit. Maar wanneer de lichamelijke dimensie van de mens de overhand heeft, dan daalt de mens in de arena van de ondeugd. De Heilige Koran onderscheidt drie soorten zielen:

1. een die rust gevonden heeft,
2. een verwijtende ziel
3. en een ziel die tot het kwaad aanzet.

Wanneer we onze brede universum onderzoeken, kunnen we gefascineerd worden door zijn verscheidenheid. Deze verscheidenheid laat de schoonheid en de harmonie van het heelal zien. De verscheidenheid van het universum is het bewijs van een goddelijke, almachtige leiding. Verscheidenheid en diversiteit zijn goddelijke natuurwetten; deze vindt u terug zowel bij mensen als bij dieren en planten. In de Koran zegt Allah, de Almachtige: «En tot Zijn bewijzen behoren de schepping van de hemelen, de aarde en het verschil in jullie talen en kleuren. Daarin zijn bewijzen voor de geleerden» 30/22. En zegt ook Allah, de Almachtige: «Zie jij niet dat Allah het hemelwater doet neerdalen waarmee Wij vruchten met verschillende kleuren voortbrengen? En dat er naast witte- en rode gestreepte bergen met verschillende kleuren en ook ravezwarte zijn? En dat er ook onder de mensen, en de dieren en het vee zijn die verschillende kleuren hebben. Allah wordt slechts gevreesd door de geleerden onder Zijn dienaren» 35/27-28. Allah s.w.t. heeft mensen verschillend gemaakt zowel in hun karakters als in hun denkvermogen en uiterlijk.  Verschillen tussen mensen gezien de aard van de taal, cultuur, het milieu en de aard van de religie zijn noodzakelijk. Diversiteit is de voeding voor onze brein en een verrijkende bron voor onze inspiraties. In de Koran lezen we:

Het menselijk leven varieert tussen gezondheid en ziekte, tussen vreugde en verdriet, tussen lachen en huilen en ook tussen successen en mislukkingen. De toestand van het menselijk leven schommelt rond het middelpunt van deze tegenstrijdigheden. De menselijke levensloop verkeert niet altijd in hetzelfde tempo en de beleving van de dagen zijn ook niet altijd hetzelfde. Allah s.w.t. heeft ons in dit leven niet geschapen om eeuwig te lijden, noch om altijd gelukkig te zijn. Het eeuwig blijven in dezelfde toestand in dit leven is onmogelijk. De mens kan het goede dat in het bovennatuurlijke is vastgesteld, niet kennen. Daarom dient hij vertrouwen in Allah s.w.t. te hebben, want het vertrouwen op Allah s.w.t. is een zegening en geduld hebben in het omgaan met ellende is een verlichting. Beproevingen zuiveren de ziel van het hechten aan iemand anders dan Allah, de Almachtige, en verbindt de mens met de schepper. Sayyidoena Ibrahim v.z.m.h. zei: «en wanneer ik ziek ben, dan geneest Hij mij» 26/80. Het verhaal van Ayoub v.z.m.h. is een belangrijke troost voor zieken.

De Koran al-kariem besteedt aandacht aan het belang van de wetenschap. Vanaf het begin is er een uitzonderlijk kader gevormd: Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen religieus en seculier, noch tussen spiritueel en materieel. Maar de Koran omvat alle onderwerpen van het leven en het Hiernamaals. De islam dringt erop aan om de wetenschap die de menselijke beschaving bevordert te stimuleren en ook datgene waardoor de mens de moeilijkheden van het leven kan verlichten en uit de duisternis van onwetendheid tot het licht van kennis kan komen. Het eerste vers van de Koran dat het hart van sayyidoena Mohammed v.z.m.h. raakte, is een vers dat leren en kennis stimuleert. Allah s.w.t. zegt: «Lees voor in de naam van Jouw Heer, Die heeft geschapen. Hij heeft de mens geschapen uit een bloedklonter. Lees voor! Jouw Heer is de edelmoedigste. Die onderwezen heeft met de pen. Hij heeft de mens onderwezen wat hij niet wist» 96/1-5. Door kennis maakt de mens vorderingen in het leven en daardoor zal het gevoel van bewondering voor de Schepper alleen maar toenemen.